1
Me skal risikovurdere klimaeffektar på same måte og etter same system som me vurderer annan risiko og forretningsrisiko verksemda er utsett for. Berekraftleiar analyserer klimarisiko og funn og anbefalingar vert presenterte og diskuterte i leiargruppa. Styret har ansvar for styring av risiko og følger opp vurderingane og måltal i samband med godkjenning av berekraftrapporten.
Me skal ta omsyn til både dei kortsiktige og langsiktige risikoane, og både fysisk risiko og overgangsrisiko. Me forpliktar oss til å gjennomføre scenarioanalyser av dei viktigaste risikoane i tråd med anbefalinga frå TCFD. Me vil i åra som kjem forsøke å kvantifisere dei finansielle effektane av klimaendringane.
I tillegg til vårt fokus på å redusere eigne utslepp av CO2 som du kan lese meir om i emnet om karbonavtrykk satsar me stort på utvikling av ny teknologi. Me er trygge på at denne retninga kan løyse dagens akutte utfordringar i næringa som lakselus og dødelegheit, men at denne løysinga òg vil bidra til at me unngår dei fleste negative risikoane knytt til klimaendringar. Særleg risikoen for ekstremvêr, varmare og surare hav vil Watermoon være svært godt eigna til å redusere betydeleg eller unngå heilt. På grunn av dette ser me òg fleire moglegheiter.
Me lagar årleg klimarekneskap òg måler reduksjon mot basisår. Utviklinga av ny teknologi har òg kome langt og me har gjennomført fleire vellukka produksjonssyklar i skalamodelltestar, samt bygga vår første fullskala pilot. Me har enno ikkje kvantifisert dei finansielle konsekvensane av klimaendringane. Me har heller ikkje utarbeida scenario-analyser. Dette vil me ha fokus på i 2024.
2
Me anerkjenner og respekterer dei grunnleggande menneskerettane.
Me har nulltoleranse for all økonomisk kriminalitet som kvitvasking, underslag, utpressing, prissamarbeid, korrupsjon og bedrageri.
Me skal følgje reglane som gjeld i arbeidslivet og me støttar og anerkjenner arbeidaren sin fagforeiningsfridom, religionsfridom og ytringsfridom, samt retten til ei anstendig løn å leve av.
Me har nulltoleranse for alle formar for barnearbeid og tvangsarbeid.
Me forventar at alle våre samarbeidspartnarar, leverandørar og underleverandørar òg etterlev desse prinsippa.
Me er ei lita og oversiktleg bedrift og fokuserer mest på å skape og bevare gode haldningar og relasjonar bygd på gjensidig tillit. Pålitelegheit er ein av våre kjerneverdiar og me skal vere til å stole på. Me forventar det same frå våre leverandørar, kundar, samarbeidspartnarar og tilsette og skal stille tydelege krav.
I tillegg til våre kjerneverdiar har me implementert rutinar som skal redusere mogelegheitene for brot på våre verdiar. Dette sikrar me mellom anna gjennom tett involvering frå eigar til røktar og god arbeidsdeling mellom merdane og kontoret, òg med vår eksterne regnskapsførar og revisor.
Gode ordningar og arbeidsvilkår for dei tilsette skal òg bidra til å redusere sjansen for at nokon skal trenge eller føle seg pressa til å bryte lover eller interne retningslinjer.
Me har gjennomført risikovurdering for brot på menneskerettane i verdikjeda vår i tråd med krava i Åpenhetsloven og har utarbeida erklæring om dette arbeidet som er tilgjengeleg på våre nettsider og i denne rapporten.
Me har òg gjennomført ei innleiande og overordna risikovurdering knytt til risiko for korrupsjon. Denne viser ingen vesentlege risikoar, men syner at risikoen er høgast for tilsette som arbeidar innan sal, innkjøp og forretningsutvikling, samt for våre leiarar. Me har ikkje gjennomført spesifikk opplæring i anti-korrupsjonsarbeid blant våre tilsette, men har gitt rettleiing til dei tilsette som er utsett for høgast risiko og planlegg implementering av plattform for e-læring i løpet av 2024 der ein òg kan gjennomføre opplæring i ulike teama innanfor god forretningsskikk.
Me har utarbeida etiske retningslinjer som òg omfattar område knytt til god forretningsskikk, inkludert anti-korrupsjon. Desse er kommunisert og tilgjengeleggjort for alle våre tilsette gjennom vårt IK og kvalitetssystem.
Me har utarbeida eigne etiske retningslinjer for våre kundar og leverandørar der område innan god forretningsskikk er omfatta. Desse er tilgjengeleggjort på våre nettsider.
Me har ikkje avdekka tilfelle av eller mistanke om korrupsjon eller annan økonomisk kriminalitet i 2023 verken internt i Eide-konsernet eller hjå våre leverandørar.
3
Me skal sikre at leverandørar i verdikjeda vår opererer i tråd med lovar og reglar og respekterer grunnleggande menneskerettar.
Me skal arbeide for full sporing gjennom verdikjeda for i sikre våre kundar full informasjon om fisken me produserer, kor den kjem frå og kva den har ete.
100 % av våre anlegg er sertifiserte etter den internasjonalt anerkjente Global Gap standarden, ei global tredjepart-sertifisering som har stort fokus på både sporing i verdikjeda, mattryggleik og sosiale forhold. Global GAP reviderer òg våre nøkkelleverandørar.
I fôret vårt inngår marine råvarer i form av fiskeolje og fiskemjøl. Ein del av dette kjem frå avskjer og biprodukt, og ein del kjem frå villfisk som er ueigna eller lite attraktiv for humant konsum. Alle dei marine råvarene i vårt fôr kjem frå fiskeri som opererer i tråd med FAO sine prinsipp for berekraftige fiskeri, inkludert avskjer og bifangst, og stammar ikkje frå IUU-fiskeri (ulovleg, urapportert eller uregistrert) eller frå artar klassifisert som kritisk trua eller trua i tråd med IUCN si raudliste.
Dei marine råvarene som inngår i fôret består av ei rekkje artar frå ulike område og har ulike tredjepartsertifiseringar, der dei mest nytta er MSC og MarinTrust, samt fiskeriforbetringsprogram som FIP og MarinTrust IP. Ein liten del er ikkje sertifiserte, noko som kan skuldast ulike grunnar, som bifangst frå sertifiserte fiskeri, volum frå fiskeri der FIP er under etablering, eller ved kortsiktig mangel på sertifiserte råvarer. I følgje vår hovudleverandør av fôr kom 94% av dei marine råvarene frå sertifiserte fiskeri. Du kan lese meir om dei marine fôrråvarene i emnet om biodiversitet.
Av dei plantebaserte råvarene er det soya som har vore mest omstridt, då oftast i samband med risiko for avskoging. Eide nyttar difor berre Europeisk soya, og 100% av denne er sertifisert etter Europe Soya –standarden. Alle plantebaserte råvarer i fôr til vår fisk er GMO-frie. Både marine- og plantebaserte råvarer kan sporast hjå våre fôrleverandørar, minimum til nasjonalt nivå for opphav.
4
Eide-familien har ein tradisjon for matproduksjon som strekkjer seg attende til 1600-talet. I snart 50 år har me vore med og bidrege til utviklinga av den norske oppdrettsnæringa. Vårt perspektiv har alltid vore langsiktig, det skal det fortsetje å væra.
Det meste av laksen produsert i Norge, om lag 90%, vært eksportert til andre land. EU er den største marknaden, medan USA er det største enkeltlandet. Totalt vert norsk laks eksportert til over 100 ulike land verda over.
Eide-konsernet består av elleve selskap, 128 tilsette og hadde en omsetning på 1,57 milliardar kroner i 2023. Matfiskproduksjonen i sjø skjer i dotterselskapa Eide Fjordbruk AS og Norforsk AS. Settefiskproduksjonen skjer i dotterselskapet Eide Smolt AS, samt i det tilknytte selskapet Ænes Inkubator AS. Salmon Eye AS driftar konsernet sitt visningssenter Salmon Eye. Eide Seafood AS er salsselskapet i konsernet, medan Eide Båt AS, leverer driftstenester til produksjonsselskapa i konsernet. Watermoon AS driv utvikling og kommersialisering av Eide sin nye teknologi for framtidas havbruk, Watermoon®
I 2023 har Eide-konsernet hatt om lag 1 000 leverandørar. Talet på leverandørar omfattar alle leverandørar av både varer og tenester til konsernet.
Me har i 2023 hatt all vår verksemd i Noreg og handlar i all hovudsak våre varer og tenester frå lokale, norske verksemder. I denne kategorien ligg mellom anna alle våre smoltleverandørar, elektro og automasjon, verft for reparasjon og vedlikehald av båtar, leige av båtar for behandling av fisk og kjøp av slakteritenester.
Me har òg ein del leverandørar av varer og tenester i andre europeiske land. Her vurderer me òg risikoen som låg når vara eller tenesta er basert på avansert arbeidskraft. I nokre tilfelle, for eksempel ved kjøp av større utstyr som fôrflåtar eller båtar, vil skrog kunne være produsert av underleverandørar på utanlandske verft. Denne type tilverknad har ei kombinasjon av avansert og manuell arbeidskraft.
Vårt arbeid med å handtere risiko for brot på menneskerettane er forankra i vår visjon om å «Sette standarden for framtidas havbruk». Etter vårt syn er det ikkje mogeleg å sette standarden for noko som helst utan ei grunnleggande respekt for menneskerettane i alt me gjer.
Arbeidet er også forankra i våre kjerneverdiar; Samarbeidsvillig, Uredd, Påliteleg og Nytenkjande. I påliteleg ligg det at me skal ha tillit til kvarandre og stå for det me seier og gjer. I verdien uredd ligg mellom anna at me skal tørre å sei ifrå når noko er gale, og tørre å gå våre eigne vegar. Me forventar det same frå våre leverandørar.
Me har også definert fire løfter som skal være førande for korleis me driv verksemda vår. Me kallar dette for våre fire F-ar; Folk, Fisk, Fjord og Framtid. Løftet Folk handlar både om korleis me tek vare på folka i verksemda, både dei tilsette og folk hjå innleigde eller leverandørar, om forholdet til folk i lokalsamfunna der me driv, og om folka som til slutt skal ete produkta me lagar.
I tillegg til desse overordna retningslinjene har me definert etiske retningslinjer for verksemda og våre leverandørar.
Gjennomføring av interne aktsemdsvurderinger for Eide vert utførte i samarbeid mellom leiar for berekraft, kvalitet og innkjøp i konsernet, men det overordna ansvaret for gjennomføring og samsvar med lovkrav ligg hjå leiinga og styret.
Oppfølging av leverandørar innanfor områder med høgare risiko, handterer me hovudsakleg gjennom informasjonsinnhenting og eventuelt revisjonar.
2024 er det andre året Eide publiserer ei Erklæring etter Åpenhetsloven. Erklæringa til Eide er baserte på årleg risikovurdering, fortløpande risikovurdering av nye leverandørar, og særskild oppfølging av leverandørar innanfor risikogrupper med høgare risiko.
Prosessen og erklæringa er forankra i selskapsleiinga, og erklæringa er signert av dagleg leiar og styret i sin heilskap. Eide sitt arbeid med Åpenhetsloven vert òg gitt att i Eide sin års- og berekraftrapport, med ei tilvising til kvar erklæringa og annan informasjon om arbeidet vårt med aktsemdsvurderingar er publisert.
Basert på arbeidet me har gjort, og den informasjonen me har fått til no, har me har ikkje avdekka tilfelle av faktiske brot på grunnleggjande menneskerettar eller mistanke om slike brot.
Me har gjennomført ei kvalitativ, risikobasert vurdering der me har gått igjennom dei ulike prosessane og aktivitetane i verksemda vår, og kategorisert ibuande risiko basert på kva land vara eller tenesta normalt vert levert frå og kva type arbeidskraft som vært nytta:
Når det kjem til potensiell risiko er vår vurdering at det er høgast risiko knytt til to leverandørgrupper, dette gjeld:
Fôr utgjer ein stor del av våre kostnader og råvarene til fôret kjem frå ei rekke mindre underleverandørar i ei rekke ulike land, fleire av desse kan være sårbare land og område med låg grad av beskyttelse.
Produksjon av notlin og tauverk krev mykje manuelt arbeid og skjer ofte med bruk av underleverandørar i lågkostland, mellom anna i India.
Sidan førre erklæring har me fått ein ny leverandør innanfor desse leverandørgruppene og i 2023 har me totalt seks leverandørar innanfor desse to kategoriane.
Sjølv om dette er områdar med høgare risiko, har me ikkje fått kjennskap til konkrete tilfelle med avdekka negative konsekvensar. Basert på informasjon me har fått vurderer vi at leverandørane har etablerte rutinar og retningslinjer for risikovurdering, innkjøp og leverandørkontroll, samt gjennomføring av revisjonar og tilsyn der risikoen er høgast. Alle leverandørane har òg ei eller fleire tredjeparts-sertifiseringar som ytterlegare reduserer risiko, under dette eksempelvis Global GAP, ASC, ISO 9001 eller «Great place to work», og leverandørane er sjølv underlagt krav om rapportering etter Åpenhetslova. Basert på dette vurderer me at risiko etter eksisterande tiltak hjå våre leverandørar er akseptabel.
I 2023 har vårt hovudfokuset vore å jobba vidare med retningslinjer og krav til våre leverandørar, og dessutan rutinar og system for å kommunisera desse til leverandørar.
Me har i 2023 jobba vidare med å utarbeida Eides eigne generelle vilkår for innkjøp av varer og tenester. Gjennom desse stiller me no krav knytt til Åpenhetsloven og etterleving av dei etiske retningslinjene våre for leverandørar.
Me har også arbeidd med å revidera dei etiske retningslinjene våre for leverandørar, og den oppdaterte versjonen av desse har vorte publisert på nettsida vår. For dei seks leverandørane me har innanfor gruppene identifisert med høg risiko, vil me gjera eit ekstra tiltak knytt til dette ved å innhenta signert erklæring på dei etiske retningslinjene våre.
I tillegg til dette vil me også halde fram dialogen med leverandørane me har innanfor dei identifiserte høgrisikogrunnane, og ny leverandør innanfor desse vil me følgja særskilt opp i 2023 gjennom fullføring av due diligence-handlingar, samt kartlegging av risiko gjennom dialog med leverandør og eventuelle tiltak.
Tiltaka me vil jobba vidare med dreiar seg hovudsakleg om å vidareutvikla rutinar og system for oppfølging og gjennomføring av aktsemdsvurderingar, og intern og ekstern kommunikasjon knytt til dette.
I tillegg vil me særskilt følgja opp leverandørar innfor gruppene fiskefôr, og nøter og tauverk.
Basert på at me gjer våre eigne risikovurderingar og innfører tiltak der risikoen er størst, meiner me at risikoen for brot på menneskerettane i verdikjeda vår i all hovudsak er låg.
Frå tiltaka me jobbar vidare med forventar me å kunna halda risikoen for framtidige negative konsekvensar låg, og dessutan sikre ei formålstenleg handtering av eventuelle faktiske konsekvensar.
